Blog

Balsem, niet alleen gebruikt om te balsemen…!

Het Nederlandse woord balsem is afgeleid van het Arabische ‘balsam’, dat welriekend betekend. Kenmerkend aan een balsem is over het algemeen dan ook een sterke geur. Karakteristiek aan een balsem is dat er harsen en etherische oliën inzitten die ervoor zorgen dat het een smeerbaar geheel is. Hars wordt gewonnen uit bomen en struiken. Voor wat betreft de hars gebruikt in balsems is dat voornamelijk hars gewonnen uit struiken of bomen van de Burseraceae familie (balsembomen). Meest bekend zijn de hars van de Boswellia (wierook) en de hars van de Commiphora (mirre). Naast harsen en etherische oliën worden aan balsems vaak ook olie, bijenwas en kruiden toegevoegd. Het geheel wordt gebruikelijk verwarmd zodat alle onderdelen van verschillende hardheid/vloeibaarheid versmelten, hierna laat men het mengsel afkoelen zodat het uithardt en zo de balsem ontstaat. Aan balsems wordt geen water toegevoegd. Hierdoor zijn balsems heel geschikt voor de droge en slappe huid, maar ook bijvoorbeeld wanneer er sprake is van uitdroging door warmte of er juist ondersteuning nodig is om de huid te beschermen tegen de gevolgen van (extreme) kou. Balsems worden over het algemeen heel klacht-specifiek gebruikt. De mix van harsen, kruiden en etherische oliën maken namelijk dat een balsem heel gericht kan werken.

Gel, neeeee..niet alleen voor in je haar

Gels bestaan normaliter uit een mengsel van water en alcohol waaraan werkzame stoffen zijn toegevoegd voor een heilzame werking. Een gel is een ietwat stroperige substantie, die dankzij de hoge concentratie water en alcohol snel verdampt na aanbrengen op de huid, waarna de werkzame stoffen achterblijven om hun werk te doen. Een gel wordt vaak gebruikt voor een kalmerende of koelende werking, vooral voor een beschadigde huid.

Dus; zalf en balsem

Ok..nu weet je hopelijk wat het verschil is tussen zalf, balsem, crème en gel, maar daarmee heb ik nog steeds niet de vraag beantwoord waarom Tuin van Maria juist wel zalf en balsems verkoopt en juist geen crèmes en gels.

Waterhoudende cosmetica, wat is daar op tegen?

Het simpele antwoord is omdat we enkel pure natuurlijke ingrediënten willen gebruiken in onze producten. Water en olie zijn dan wel natuurlijke ingrediënten, maar je herinnert je vast nog van school dat water en olie niet mengen met elkaar. Als je -bijvoorbeeld in een crème- dan toch water en olie wilt mengen heb je daar dus een extra ingrediënt voor nodig, een zogenaamde emulgator. Daarnaast hebben cosmeticaproducten met water als bestanddeel een aanzienlijke kortere houdbaarheidsduur dan die zonder water. Om producten met een waterbestanddeel voldoende lang houdbaar te houden moet er dus ook alweer iets (een conserveringsmiddel) worden toegevoegd. Omdat wij onnodige toevoegingen willen voorkomen, is er aan de producten van Tuin van Maria geen water toegevoegd (en dus ook geen emulgators of toevoegingen om de houdbaarheid te verhogen). Wèl vitamine E-olie, maar die telt eigenlijk niet als ‘toevoeging’ maar om een ingrediënt met een doel. Vitamine E-olie is namelijk geweldig voor je huid en bevordert daarnaast ook nog eens de natuurlijke houdbaarheid van de producten. Win-win dus!

Maar, wat past er dan bij mijn huid?

Nu las je hiervoor dat zalf en balsem vooral heel geschikt zijn voor de droge huid. Dat wil echter niet zeggen dat je met een normale of vette huid geen zalf of balsem kunt gebruiken; integendeel. Daar waar nodig is juist een zalf of balsem perfect als aanvullende ondersteuning. En zoals gezegd, door je huid voor aanbrengen eerst licht vochtig te maken trekt een zalf of balsem ook bij een vettere huid voldoende goed in.

Calendula: de alleskunner

De meeste mensen hebben wel eens van calendulazalf gehoord. Maar weinigen weten echter dat deze zo gewoon lijkende zalf enorm veel toepassingen heeft. Daarom wil ik wat aandacht te besteden aan deze veelzijdige plant, die je wellicht zelfs thuis wel in de tuin hebt staan! Of tijdens een mooie wandeling in de lente, zomer of herfst op een verwilderd stukje land kunt tegenkomen. **Geen zin in achtergrondinformatie? Even doorscrollen om meer over de Calendula Puur Zalf te lezen!*** We kennen de Calendula officinalis in Nederland en België als de Goudsbloem; een plant met oranje tot geelkleurige bloemen. In het Engels wordt de plant Marigold genoemd, een verwijzing naar Maria. Deze verwijzing naar Maria, gecombineerd met dat ik vroeger in mijn eigen tuin goudsbloemen kweekte om te drogen en gebruiken is een goede reden deze blog aan de toepassingen van dit zo veelzijdige plantje te wijden.

Toepassingen van calendula

Eigenlijk mag in geen enkel gezin calendula ontbreken. Waar de moeder calendula in kan zetten bij een pijnlijke menstruatie, kan de vader het gebruiken om zijn zwemmerseczeem te behandelen. De oudste zoon kan wat calendulazalf gebruiken voor zijn tijdens het skaten geschaafde knie, terwijl dochterlief calendula gebruikt als haar favoriete lippenbalsem voor haar droge lippen. En wanneer de jongste telg last heeft van de vijfde ziekte, dankt moeder de goudsbloem voor haar zweetafdrijvende en weerstandverhogende werking^1,2,5,6. Ja, je leest het goed; de toepassingen van de goudsbloem zijn enorm uiteenlopend.

Een kleine zoektocht naar de eigenschappen van calendula leidt al snel naar de verzachtende en ontsmettende werking, huidherstellend vermogen, weerstandverhogend, zweetafdrijvend, schimmelwerend, jeukstillend en wondhelend^1,2,5,6. Wat betreft uitwendige toepassingen zweren mensen bij calendula om geïrriteerde huid of droge huid te herstellen, droge of schrale lippen te hydrateren of littekenvorming tegen te gaan. Maar calendula wordt ook inwendig gebruikt, bijvoorbeeld voor spijsverteringsproblemen^2,5,6.

 

Calendula voor DIY-ers

Wil je eens wat meer weten hoe je zelf een calendulazalfje kan maken? Bekijk dan dit filmpje. En als je nog vragen hebt, of er zijn nog dingen onduidelijk, laat het me weten!